Vigo/Santiago de Compostela/Sevilla, luns 29 de maio de 2023. 

O Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), en colaboración con Pescanova Biomarine Center, creou, mediante a aplicación de técnicas de última xeración, un mapa interactivo que mostra como se organiza e empaqueta o ADN do rodaballo para darlle a súa característica forma aplanada. O traballo, publicado en Scientific Data, propón unha nova ferramenta para estudar as bases xenómicas da transformación a exemplar adulto do rodaballo.

“Esta ferramenta permitirá á comunidade científica estudar en profundidade as bases moleculares do proceso de metamorfose do rodaballo e mergullar directamente a través dun mapa interactivo do ADN, que desvela zonas activas e inactivas do xenoma durante esta etapa de transformación do animal. Isto axudará a comprender a cuestión fundamental de como un único xenoma pode crear dous deseños corporais completamente diferentes nun mesmo individuo”, expoñen os investigadores do CSIC Josep Rotllant, do Instituto de Investigacións Mariñas de Vigo (IIMV), e Juan Tena, do Centro Andaluz de Bioloxía do Desenvolvemento (CABD).

“A metamorfose é un proceso postembrionario amplamente estudado no que moitos tecidos sofren modificacións dramáticas para adaptarse ao novo estilo de vida adulto. Os peixes planos, como o rodaballo, representan un bo exemplo de metamorfose en peixes teleósteos: cambia drasticamente a súa forma corporal durante o seu crecemento, pasando dunha larva peláxica simétrica a un xuvenil bentónico asimétrico completamente plano”, explica Laura Guerrero, investigadora predoctoral do Laboratorio de Biotecnoloxía Acuática do IIMV, liderado por Josep Rotllant.

Con todo, descoñécense as bases xenéticas deste proceso de transformación corporal. Por iso, os investigadores acometeron a tarefa de crear unha ferramenta útil e fiable para avanzar no estudo molecular da metamorfose en rodaballo. “Na devandita ferramenta incluímos catro etapas: a filotípica (3 días posteriores á fecundación), premetamórfica (15 días posteriores á eclosión) e clímax de metamorfose (23 días) e post-metamórfica (37 días)”, indica Guerrero.

A  metodoloxía para levar a cabo o deseño e a posta a piques da ferramenta incluíu tanto a selección de mostras de cada etapa, como a extracción e secuenciación de ADN e ARN e as diferentes análises ómicos (ATACseq e RNAseq), entre outras. “Esta nova ferramenta permitirá á comunidade científica estudar en profundidade as bases moleculares deste proceso, podendo mergullar directamente por un mapa interactivo do ADN que desvela zonas activas e inactivas do xenoma durante a metamorfose deste animal, e que por tanto axudará a comprender a cuestión fundamental de como un único xenoma pode crear dous deseños corporais completamente diferentes nun mesmo animal”, avanzan os investigadores.

O traballo desenvolveuse no marco do proxecto One genome for two body plans: genome-wide functional genomic and transcriptomic approaches to understand the genetic bases of fish metamorphosis, correspondente ao Programa estatal de fomento da investigación científica e técnica de excelencia, subprograma estatal de xeración do coñecemento, no marco do Plan estatal de investigación científica e técnica e de innovación 2013- 2016.

More